Instrumentverzorging in de medische voetverzorging
Deel
Instrumentenverzorging
Instrumenten vormen een essentieel onderdeel van de apparatuur in een tandartspraktijk. Zorgvuldig onderhoud en professionele behandeling zorgen ervoor dat u jarenlang plezier heeft van uw instrumenten.
Alle tangen, scharen, scalpels, pincetten en achthoekige instrumenten die in de medische voetverzorging worden gebruikt, zijn tegenwoordig bijna uitsluitend vervaardigd uit roestvrij staal (roestvrij – roestvrij staal – Inox).
Veel mensen denken ten onrechte dat roestvrij staal een onverwoestbaar en duurzaam materiaal is. Roestvrijstalen instrumenten worden echter blootgesteld aan een breed scala aan aanvallen (fysisch, thermisch, chemisch). Bij onvoldoende onderhoud bieden staalsoorten slechts beperkte weerstand tegen aantasting door chloride-ionen (agressief water). Chloride-ionen kunnen putcorrosie (pitting) veroorzaken, maar ook spanningscorrosie (corrosie). Water, dat vaak grote hoeveelheden opgelost keukenzout (natriumchloride) bevat, vormt een bijzonder risico. Welke voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen?
1. Desinfectie en reiniging
Er bestaat roestgevaar. Stel nikkel- of chroominstrumenten niet bloot aan natte desinfectie! Hoewel we tegenwoordig een goede drinkwaterkwaliteit hebben, is een hoge concentratie verontreinigingen mogelijk; dit kan de instrumenten beschadigen tijdens natte desinfectie en reiniging. Een te hoge concentratie verontreinigingen in het water (natriumchloride) versnelt de vorming van putcorrosie. Daarom wordt het gebruik van gedemineraliseerd water, d.w.z. gedestilleerd water, aanbevolen.
Instrumenten moeten zo snel mogelijk na gebruik worden gedesinfecteerd en gereinigd om te voorkomen dat verontreinigingen opdrogen. Gebruik gecombineerde desinfectie- en reinigingsmiddelen. De instructies van de fabrikant met betrekking tot contacttijd en concentratie moeten strikt worden opgevolgd.
Belangrijk: Nadat de instrumenten uit het natte desinfectieproces zijn gehaald, moeten ze grondig worden gedroogd.
2. Ultrasoon reinigen
Voor ultrasoon reinigen moeten instrumenten worden geopend en op speciale zeefmandjes worden geplaatst. De reinigingsoplossing moet regelmatig worden vervangen volgens de instructies van de fabrikant! Ultrasoon gereinigde instrumenten moeten vervolgens grondig worden afgespoeld met schoon water, bij voorkeur met gedemineraliseerd water (gedestilleerd water).
Belangrijk: Droog de instrumenten na het afspoelen goed af!
3. Zorg
Onderhoud omvat het aanbrengen van smeermiddelen. Wij adviseren het gebruik van een onderhoudsspray op alle gewrichten en bewegende delen (knijp- en schaargewrichten). Dit voorkomt bijvoorbeeld metaalslijtage, wat corrosie kan veroorzaken. Naast de uitstekende smerende eigenschappen (synthetische olie verkleeft niet), is de olie ook waterafstotend (verdringt) eventueel restvocht.
4. Instrumenten en heteluchtsterilisator
Het is essentieel om ervoor te zorgen dat de sterilisatietemperatuur van 180 °C gehandhaafd blijft. Overschrijding van deze temperatuur kan leiden tot verweking van het staal of verkleuring van de instrumenten. Houd er rekening mee dat temperaturen in de sterilisator spanningen in het staal veroorzaken (hitte veroorzaakt uitzetting). Om spanningscorrosie te voorkomen, mogen instrumenten met sluitingen alleen geopend worden gesteriliseerd.
Zorg er bij het openen van de heteluchtsterilisator voor dat er door het condensatie-effect (warm van binnen, koud van buiten) geen stoom op de instrumenten valt. Dit kan roest veroorzaken! Laat instrumenten altijd volledig afkoelen. Nieuwe instrumenten, tenzij steriel verpakt, moeten vóór het eerste gebruik altijd grondig worden gereinigd en gesteriliseerd. Hetzelfde geldt voor instrumenten die ter reparatie in een werkplaats zijn geweest.
5. Corrosie en oppervlakteveranderingen
Veel mensen hebben zich ongetwijfeld wel eens geërgerd aan verkleurde, roestige of bevlekte instrumenten. Verkleurde oppervlakken worden vaak omschreven als roestig. Ze komen vooral vaak voor op moeilijk bereikbare plekken van instrumenten, zoals scalpelgrepen met verwisselbare mesjes, achter de veren van pincetten en in de scharnieren van tangen en scharen. Dit kan worden veroorzaakt door oppervlakteverontreiniging of door herhaaldelijk gebruikte reinigingsmiddelen.
Zelfs als instrumenten langdurig in desinfectieoplossingen worden bewaard en niet grondig worden afgespoeld, hechten verontreinigingen zich tijdens de daaropvolgende sterilisatie aan en verkleuren aanzienlijk. Dit kan na verloop van tijd leiden tot roestvorming (pitcorrosie).
Om oppervlaktecorrosie te voorkomen, moeten sterke zure en alkalische reinigingsmiddelen indien mogelijk worden vermeden.
6. Instrumenten met oppervlakteschade
Instrumenten van roestvrij staal in perfecte staat mogen nooit in contact komen met instrumenten met beschadigde oppervlakken (bijvoorbeeld oud bestek, instrumenten met een afbladderende nikkel- of chroomlaag). Om contactcorrosie te voorkomen, moeten beschadigde instrumenten worden weggegooid.